خاندان واسا

اگر بخواهیم به تاریخ اروپای شرقی و شمالی در قرون ۱۶ و ۱۷ بپردازیم ، لازم است نگاهی به سرگذشت خاندان واسا داشته باشیم. این خاندان سلطنتی در قرن ۱۶ میلادی – هنگام قیام مردم سوئد علیه سلطه دانمارک – پا به عرصه قدرت نهادند و توانستند امپراتوری سوئد را در قرن ۱۷ تاسیس کنند.

این خاندان اشرافی که از منطقه اوپلند در شرق سوئد برخاسته بودند ، در ۱۵۲۰ میلادی به عنوان گزینه اصلی حکومت بر سوئد مطرح شدند. در این زمان ، سوئد تحت سلطه دانمارک قرار داشت. هنگامی که در ۱۵۲۳ میلادی ، سوئدی‌ها قیام خود علیه دانمارک را آغاز کردند ، گوستاو واسا (رئیس خاندان واسا) رهبری مردم را بر عهده گرفت.

حکومت بر سوئد

سوئدی‌ها توانستند به پیروزی دست یافته و به استقلال برسند. گوستاو واسا به واسطه اشراف سوئدی به عنوان شاه ملت سوئد برگزیده شد. پس از او ، ۶ پادشاه از خاندان واسا بر سوئد حکمرانی کردند. خاندان واسا طی این مدت توانستند با افزایش قلمرو سوئد و تاسیس ارتشی نیرومند ، امپراتوری وسیعی در اروپای شمالی پدید آورند.

حکومت بر لهستان

در ۱۵۸۷ میلادی ، بحرانی در رهبری لهستان به وجود آمد. تاج و تختی بی وارث و وجود هرج و مرج در لهستان ، اشراف را بر آن داشت که طی جلسه‌ای شاه آینده مملکت را برگزینند. آنان پس از زد و بندهای فراوان ، زیگسموند واسا – فرزند یوهان شاه سوئد – را به عنوان پادشاه لهستان برگزیدند.

زیگیسموند واسا ؛ سرسلسله شاخه لهستانی خاندان واسا

زیگیسموند با مرگ پدرش در ۱۵۹۲ میلادی ، قدرت در سوئد را نیز بدست آورد و اینک فرمانروای امپراتوری بزرگ لهستان-لیتوانی و سوئد گردید. این وحدت به نتیجه نرسید تا این که ، در ۱۵۹۹ میلادی دوک شارل واسا – عموی زیگیسموند واسا – در سوئد سر به شورش برداشت و به عنوان شارل نهم به پادشاهی رسید ؛ نتیجه اصلی این قیام این بود که لهستان و سوئد از هم جدا شدند و هم چنین ، خاندان واسا به دو شعبه تقسیم شد.

شاخه اول که تا ۱۶۵۴ میلادی بر سوئد فرمان راندند و شاخه دوم که تا زمان نوه زیگیسموند – شاه ژان کازیمیر – در ۱۶۶۸ بر لهستان سلطنت کردند. طی این سالها ، رقابت شدیدی میان این دو شعبه وجود داشت.

شارل نهم ؛ سرسلسله شاخه سوئدی خاندان واسا

انقراض خاندان واسا

خاندان واسا در ۱۶۵۴ میلادی ، قدرت در سوئد را از دست دادند ؛ به این صورت که با مرگ شاه گوستاو آدولف در ۱۶۳۲ و از آنجا که او وارثی نداشت ، تنها فرزند و دخترش ، کریستینا ، به جای او به حکومت رسید. ملکه کریستینا که علاقه چندانی به سلطنت نداشت و اکثر اوقات را به امور هنری می گذراند ، در ۱۶۵۴ میلادی از سلطنت کناره‌گیری کرد و ضمن گرویدن به مذهب کاتولیسم (که در سوئد غیرقانونی بود) از کشور خارج شد. با مرگ او در ۱۶۸۹ شاخه سوئدی خاندان واسا منقرض گردید.

در لهستان نیز ، اوضاع برای خاندان واسا متزلزل بود. در ۱۶۶۸ میلادی ، شاه ژان کازیمیر که به شدت مورد انتقاد مخالفان قرار داشت و پایه‌های سلطنتش لرزان بود ، از حکومت کناره‌گیری کرد بی آن که وارثی مذکر داشته باشد. هنگامی که او در ۱۶۷۲ درگذشت ، شاخه لهستانی خاندان واسا از میان رفت.

 

 

tarikh1